Wekelijkse boodschappen zijn op loopafstand te vinden. Ook voor andere zaken hoef je de fiets niet te pakken. En dat was allemaal anders, want nog beter geregeld.
Voor wie het nog niet weet: in de vorige eeuw waren bijna drie keer
zoveel winkeltjes en horeca gelegenheden in het centrum te vinden. De
meesten zijn verdwenen. Het Ridderschapkwartier had niet alleen een
winkelstraat: de Wittevrouwenstraat; ook een winkel- en uitgaanscentrum.
Op de hoek Molenstraat-Ridderschapstraat waren rond 1880
alleen al zeven middenstanders te vinden, nu allen verdwenen:
Vanaf 1880 moet in toenemende mate rekening gehouden worden met de
verzuiling. Nederland kent na verloop van tijd een strikte opdeling in
kerkelijke populaties, liberalen en goddeloze socialisten. Elke zuil
winkelt bij eigen volk, zoals ook allerlei andere activiteiten met en
voor eigen volk georganiseerd worden. Het schoollandschap hebben wij er
nog aan te danken.
- Molenstraat 19 - koloniale waren en drank, ook per glas, wed. Kagenaar
- Molenstraat 21 - winkel en tapperij van Oudegeest
- Ridderschapstraat 29 - Volks- Bier- en Koffiehuis, uitbater De Neut
- Ridderschapstraat 29 bis - logiesbedrijf, pachter De Neut
- Ridderschapstraat 29 bisA - aardappelhandel, familie Geurts
- Ridderschapstraat 37 - handel in petroleum en heet water, mw. Verhaar-Geurts
- Ridderschapstraat 43 - broodwinkel, filiaal van eigenaar Heitz
Winkel- en uitgaanscentrum Ridderschapkwartier circa 1880 |
Daarnaast zijn er de rangen en de standen. Vergelijkbaar met het
winkelgedrag van merkbeluste meisjes: zoals zij bij sommige winkels
meewarig kunnen kijken, zijn anderen juist cool vet. Vroeger deed
iedereen mee aan die mode (de zuilen, rangen en standen). Het winkel-
en uitgaanscentrum Ridderschapkwartier was met andere woorden voor
speciaal publiek bedoeld, voor eigen volk.
Mw. Verhaar, van de winkel in petroleum en heet water, krijgt hulp van haar nicht Alida. Zij neemt de handel in petroleum en heet water zelfs over. Voor veel buurtbewoners bleef het volgende verborgen. Alida is in 1899 (ongehuwd) bevallen van een dochter, dat gebeurde in Kamerik, ver van woonplaats Utrecht. Het kindje is bijna drie maanden later overleden.
Mw. Verhaar, van de winkel in petroleum en heet water, krijgt hulp van haar nicht Alida. Zij neemt de handel in petroleum en heet water zelfs over. Voor veel buurtbewoners bleef het volgende verborgen. Alida is in 1899 (ongehuwd) bevallen van een dochter, dat gebeurde in Kamerik, ver van woonplaats Utrecht. Het kindje is bijna drie maanden later overleden.
Alida komt terug naar Utrecht. Zij verhuist later naar het
huis er naast, nummer 39, de winkel houdt ze tot haar overlijden in
1926. De handel in petroleum en heet water wordt vervolgens overgenomen
door buurvrouw Regter op nummer 35. Willemien Regter is in 1986
overleden.
Er is in de loop der tijd veel veranderd. In de 19e eeuw ontbrak de
fiets of een ander vervoermiddel. Voor de dagelijkse boodschappen was
het niet nodig: winkels zaten in de directe omgeving. Jammer voor de
meisjes van toen: een kledingwinkel zit er niet bij.
Winkel aan huis met de bakfiets, handkar of paard en wagen |
Stoffenzaken en
fourniturenwinkels zijn er in het centrum, modistes en kleermakers in de buurt. Aan de deur komen verder heel directe toeleveranciers in de vorm
van zelfkazende boeren, leveranciers van melk en brood, tuinders, de
visboer en andere venters.
In 1893 wordt Monshouwer caféhouder van Ridderschapstraat 29 en heeft voldoende ruimte als logement, een zaal en een ruime tuin. In deze tijd zou het huis ook gebruikt zijn als ‘publiek’ huis met 'damesbediening’. De in dienst zijnde dames zijn in ieder geval de inwonende 15-jarige Theodora de Kivit en de 14-jarige Agnes Thalens. Theodora wordt op die jonge leeftijd al moeder van een zoon.
De panden op de genoemde locaties laten geen herinneringen meer aan die vroegere activiteiten zien. Molenstraat 19 en Molenstraat 21 zijn compleet nieuw, net als Ridderschapstraat 29.
.
Koffiehuis uit 1888 - naast koffie ook andere dranken |
En veel cafés? De meeste woningen zijn klein, met één kamer zelfs erg
klein. De gezinnen zijn groot, in een eenkamerwoning passen ook 10
personen. Thuis staat geen TV of is geen ruimte voor een spelletje. De
huiskamer vindt je niet thuis, wel op straat en in het café. Het is de ruimte
om af te spreken, te ontmoeten en nieuwtjes uit te
wisselen.
In 1893 wordt Monshouwer caféhouder van Ridderschapstraat 29 en heeft voldoende ruimte als logement, een zaal en een ruime tuin. In deze tijd zou het huis ook gebruikt zijn als ‘publiek’ huis met 'damesbediening’. De in dienst zijnde dames zijn in ieder geval de inwonende 15-jarige Theodora de Kivit en de 14-jarige Agnes Thalens. Theodora wordt op die jonge leeftijd al moeder van een zoon.
De panden op de genoemde locaties laten geen herinneringen meer aan die vroegere activiteiten zien. Molenstraat 19 en Molenstraat 21 zijn compleet nieuw, net als Ridderschapstraat 29.
.