Europa is in beroering door de strijd over de erfenis van Spanje. Het Spaanse Koningshuis is namelijk al ruim tien jaar zonder erfopvolger. De onderhandelingen duren lang, vooral door oorlogsgeweld in het huidige België tussen de Spaanse en Franse legers. Het verdrag heeft tot doel om de landsgrenzen opnieuw vast te stellen en tot Vrede te komen.
 |
| Kaart van West-Europa en betrokken landen bij de Vrede van Utrecht |
De entourage bestaat uit bedienden, pages, lijfknechten, paarden, koetsen, adviseurs, koeriers etc.. De stad krijgt er een economische boost van. Het moet ook een prachtig gezicht zijn geweest, adellijke lieden zien er mooi gekleed uit en veel bedienden zijn in klederdracht.
De Staten van Utrecht is vertegenwoordigd door baron van Reede van Renswoude. Voor de stad zijn 4 commissarissen ter vertegenwoordiging afgevaardigd, daaronder de heer Daniël de Milan Visconti, heer van Nijevelt, raadsheer en opperschout van Utrecht, waarvan de familie lang op de Plompetorengracht heeft gewoond.
Elke delegatie huurt een eigen onderkomen in de stad. De Engelse delegatie huurt in het Ridderschapkwartier drie panden: het huis van kwartiermaker Johan van Weede op Plompetorengracht 5-7 voor de graaf van Strafford, ambassadeur van Engeland voor f 1.250 per maand. Lord Strafford arriveert met zijn eigen personeel op 17 januari 1712. Strafford is militair, conservatief, nogal direct in zijn uitingen en niet erg geletterd. Zijn vrouw heeft hij thuis gelaten, zo heeft hij de handen vrij. Ter afleiding en vermaak behoort tot de tijdelijke huishouding een aap.
Het huis van schepen Van Asch van Wijck, het abdijgebouw van het voormalige Wittevrouwenklooster aan de Ridderschapstraat, is verhuurd aan zijne excellentie Milord Joannis Robinson. Robinson is bisschop van Bristol, geheim-raad en geheim-zegelbewaarder van Hare Britse Majesteit de Koningin Anna, en haar gevolmachtigd gezant of minister op de Vredesconferentie. Robinson verblijft er met zijn vrouw en dochter en hofhouding. Hij huurt het oude kloosterpand voor f 900 per maand. Een tweede huis in de Ridderschapstraat is van de familie Van Wijck, paardenhandelaar. Ridderschapstraat 12 of 14 is bescheidener en kan voor f 350 per maand betrokken worden (Van Wijck bezit beide panden).
Ruim een jaar later, 11 april 1713 in de middag en avond, ondertekenen de onderhandelaars een eerste verdrag van de Vrede van Utrecht. Het verdrag bestaat uit veel afzonderlijke verdragen tussen staten onderling. De ondertekening van het eerste akkoord vindt plaats tussen de delegaties van Engeland, Frankrijk en Savoije in het huis in de Ridderschapstraat bij Milord Robinson.
Het huis van schepen Van Asch van Wijck, het abdijgebouw van het voormalige Wittevrouwenklooster aan de Ridderschapstraat, is verhuurd aan zijne excellentie Milord Joannis Robinson. Robinson is bisschop van Bristol, geheim-raad en geheim-zegelbewaarder van Hare Britse Majesteit de Koningin Anna, en haar gevolmachtigd gezant of minister op de Vredesconferentie. Robinson verblijft er met zijn vrouw en dochter en hofhouding. Hij huurt het oude kloosterpand voor f 900 per maand. Een tweede huis in de Ridderschapstraat is van de familie Van Wijck, paardenhandelaar. Ridderschapstraat 12 of 14 is bescheidener en kan voor f 350 per maand betrokken worden (Van Wijck bezit beide panden).
 |
| Robinson op het schilderij uit 2013 van Semiramis Öner Mühürdaroglu |
Engeland en Frankrijk stellen de overige partijen voor dit voldongen feit en die kiezen eieren voor hun geld.
Dat tegenwoordig de Europese top vooraf gegaan wordt door een onderonsje tussen enkele partijen, tegenwoordig veelal Frankrijk en Duitsland, blijkt een beproefde tactiek.
Dat tegenwoordig de Europese top vooraf gegaan wordt door een onderonsje tussen enkele partijen, tegenwoordig veelal Frankrijk en Duitsland, blijkt een beproefde tactiek.
De ondertekeningen volgen van afzonderlijke verdragen tussen de staten. De ondertekening van de Engelse verdragen met de Portugese,
Pruisische en Staatse gevolmachtigden geschiedt op de Plompetorengracht bij de
Graaf van Strafford. De Staatse delegatie is pas laat de nacht op dat adres aan de beurt. Het is al 12 april als de delegatie namens de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden haar handtekeningen plaatst. Voor de vrede wordt in het verdrag 11 april aangehouden.
Boven is een eerste editie van een verdrag van de Vrede van Utrecht uit 1713 afgebeeld. Links het verdrag in het Spaans, rechts een vertaling in het Engels en Latijn uit 1714. Het is ondertekend op 11 april 1713 in Utrecht door de afgevaardigden van Lodewijk XIV van Frankrijk, Filips V van Spanje, Anna van Groot-Brittannië, Johan V van Portugal, Victor Amadeus II van Savoye en de Republiek.
 |
| Eerste editie van de Vrede van Utrecht, 1713 |
Het vervolg van de ondertekeningen met andere delegaties en tussen
andere landen vindt plaats in het Stadhuis, de formele
onderhandelingslocatie. Het verzamelen van alle bevoegde handtekeningen op de formele verdragen zou nog tot in 1715 duren. Partijen ontmoeten elkaar daarvoor ook op andere plaatsen.
En wat zijn de uitkomsten van het vredesverdrag? Frankrijk had zich al rijk gerekend met de inname van de Spaanse Nederlanden, ofwel België. In Spanje was dit toebedeeld aan Oostenrijk en zo wordt het erkend. De Spaanse Nederlanden (België) zijn buffer naar Frankrijk en de 'Hollanders' mogen garnizoenen huisvesten in enkele citadelsteden in het zuiden om Frankrijk op afstand te houden.
En wat zijn de uitkomsten van het vredesverdrag? Frankrijk had zich al rijk gerekend met de inname van de Spaanse Nederlanden, ofwel België. In Spanje was dit toebedeeld aan Oostenrijk en zo wordt het erkend. De Spaanse Nederlanden (België) zijn buffer naar Frankrijk en de 'Hollanders' mogen garnizoenen huisvesten in enkele citadelsteden in het zuiden om Frankrijk op afstand te houden.
In het verdrag komen de Nederlanden er bekaaid af. De Nederlanden verliezen de slavenhandel aan de Spaanse koloniën (naar de Engelsen) en dat wordt nauwelijks goedgemaakte met het verkrijgen van Venlo. Nederland is grote verliezer, de Republiek blijft zitten met een oorlogsschuld van 128 miljoen gulden.
Het verdrag is ins ons land minder bekend gebleven. Mogelijk volgt dat uit de weinig glorieuze afloop. In Engeland daarentegen, de grote winnaar met o.a. de wereldwijde slavenhandel, is het verdrag van Utrecht veel bekender. Maar de grootste verdienste komt alle partijen toe: de vrede blijft enkele decennia gehandhaafd. Europa is een periode zonder oorlogen.
In de stad Utrecht gaat het er tijdens de vredesonderhandeling plezierig aan toe. Allerlei restricties op toneelspel, kermissen, speciale markten en ander vermaak worden versoepeld.
In de stad Utrecht gaat het er tijdens de vredesonderhandeling plezierig aan toe. Allerlei restricties op toneelspel, kermissen, speciale markten en ander vermaak worden versoepeld.
Het gehuurde pand in de Ridderschapstraat is in 1828 gesloopt, het heeft lang bekend gestaan als het huis van Athlone. Voor wie veel meer wil weten over de periode 1712-1713, ga met de link naar een ander stukje over de Vrede van Utrecht.
.
.
