Wittevrouwenstraat 10 wordt winkel?


Een brand legde het monument in 1999 in de as.
Een tweede drama was de nieuwbouw, dat duurde twaalf jaar. De winkeletage werd toen opslag en is nu leeg voor nieuw gebruik?

 
Wittevrouwenstraat 10 nu

 
Dit verhaal is langer dan gebruikelijk, dat is nu eenmaal zo met drama’s. De Groot heeft in 1987 het pand Wittevrouwenstraat 8 en 10 gekocht. De interieurzaak Roos en van der Kolk zat er sinds 1912 en kon het na 75 jaar niet meer bolwerken. 
 
Door De Groot werden de verdiepingen van de meubelzaak verbouwd tot kamerbewoning. Maar liefst veertien bewoners vonden er onderdak op de eerste en tweede verdieping. Het pand was namelijk ongewoon groot, net zo breed als dat het diep is.

De Groot kwam in 1989 met het plan om op straatniveau een speelautomatenhal te vestigen. Hij had toen meer speelhallen, o.a. op de hoek Vredenburg - Willemstraat (nu al lange tijd leeg), en in 1989 op Wittevrouwenstraat 14 de 'Play Inn' met 55 automaten. De Gemeente krijgt een aanvraag voor een bouwvergunning en dan gaat er wat mis.


Wittevrouwenstraat 10 in 1988 (HUA74193),
het al oude pand wordt er niet beter op

Het verhaal van de Gemeente is als volgt. De gemeente is bereid om een vergunning af te geven, maar stelt een aantal voorwaarden. Dat betekent een kleine wijziging in het bestemmingsplan. Bij het vervolg van de procedure dient Gedeputeerde Staten van Utrecht een verklaring van geen bezwaar af te geven. Maar er stokt iets in de procedure. De Groot hoort er niets meer van, de aanvraag ligt stil. 
 
Uit de papieren wordt niet duidelijk of er contact gezocht is. Er zijn geen aantekeningen gemaakt in deze periode, aldus de Gemeente. Pas in 1995 wordt na een verzoek van De Groot de aanvraag voor een bouwvergunning weer in behandeling genomen. Die aanvraag is op papier gesteld en in het dossier terug te vinden. 
 
In 1995 blijkt de regelgeving veranderd. Daar kan de Gemeente helemaal niets aan doen. Voor de vernieuwde Woningwet moest een Stadsvernieuwingsplan opgesteld. Een nieuw artikeltje in dat plan voor de Noordelijke Oude Stad blijkt strijdig te zijn met het bouwplan van De Groot uit 1989. De aanvraag van De Groot wordt afgewezen. 
 
De Groot tekent bezwaar aan, de Gemeente houdt de poot stijf. De Groot gaat in beroep bij de rechtbank en krijgt dit keer gelijk. De Groot had al eerder voor de rechter gestaan. De Gemeente moet de aanvraag opnieuw beoordelen op basis van de situatie in 1989.
De Gemeente beoordeelt de aanvraag opnieuw. Haar conclusie verandert niet. De aanvraag van 1989 had toen al afgewezen moeten worden. Er bleken andere regels te zijn waar het bouwplan toen al niet aan voldeed. In 1989 was daar overheen gezien, maar nu in 1998 niet. 
 
Het is inmiddels juli 1998 als de beroepschriftencommissie van de Gemeente zich opnieuw over de zaak buigt. De commissie van de Gemeente buigt dit keer niet! De Groot kan een automatenhal op dit adres vergeten. Fase 1 van de strijd met de regelneven is gestreden en verloren.

En dan te bedenken dat dit het drama van Wittevrouwenstraat 10 niet is. Het drama vindt namelijk plaats op 2 januari 1999. Naar achteraf blijkt, heeft een tijdelijke bewoner van de winkelruimte in de nacht van 1 op 2 januari 1999 een vuurtje gestookt. Dat vuurtje is grandioos uit de hand gelopen. Het hele pand gaat in de hens met meer dan 2,5 miljoen schade! 
 
Als geluk na een ongeluk blijken er door de jaarwisseling maar weinig kamerbewoners aanwezig. Er is geen persoonlijk letsel maar twintig kamerbewoners zijn al hun spullen kwijt. Resterend is een ruïne van een monumentaal pand uit de zeventiende eeuw. Ook het naastliggende pand van De Groot, met coffeeshop Horizon, is in vlammen opgegaan.
Na de brand heeft er lang een schutting gestaan
Van 1999 tot 2004 staan de geblakerde resten achter een schutting. Met de voorgeschiedenis van de eerste bouwplannen zal spoedig blijken dat een nieuwbouwplan niet vlot zal gaan. Maar De Groot zit in de tang, zonder pand geen inkomsten en zonder herbouw geen verzekeringsgeld. 
 
Herbouw moet zorgvuldig passen in het historische beeld. Na vijf jaar worden de partijen het eens over het nieuwbouwplan en kan de herbouw beginnen. Het is 2004. De Gemeente draagt zelfs bij met een bijdrage uit het Fonds Stedelijk Vernieuwing. De Groot geeft opdracht aan een metselbedrijf. Bungener uit Eemnes zal er nog spijt van hebben. 
 
De originele zandstenen gevel zou hergebruikt worden. Zorgvuldig wordt de nog resterende gevel gedemonteerd. Het is een van de laatste drie nog aanwezige zandstenen gevels in de stad. Stuk voor stuk worden de delen van de gevel gedemonteerd en apart opgeslagen. Het originele materiaal kan opnieuw de gevel gaan vormen. De kelder wordt uitgegraven en met stevig metselwerk op een betonvloer opgebouwd. Het opgaande werk met traditioneel metselwerk gaat ook nog vlot. 
 
Dan blijkt voor de herbouw van de gevel jammer genoeg een regeltje dwars te zitten: het zandsteenverbod. Het is bij wet verboden om zandsteen te bewerken en te verwerken (demonteren mag wel). Alleen bij uitzondering mag het besluit omzeild worden. Alleen als het gaat om beschermde monumenten. Maar Wittevrouwenstraat 10 kan dan wel zeventiende eeuw zijn, een beschermd monument is het nooit geworden! De bouw wordt stilgelegd.

Na anderhalf jaar overleg tussen de gemeentelijk dienst Monumentenzorg, het metselbedrijf en Tricon Betonsystemen uit Amersfoort zijn de partijen het eens.
De gevel wordt ingevuld met een prothese. Heesakkers Beton maakt een gevel in prefab beton. De maatvoering, details en kleur van zandsteen komt in een speciale rubberen mal. De prefab gevel krijgt daarmee de structuur van zandsteen. In twee dagen tijd is de gevel er in gehesen, de elementen zijn 3 tot 3,75 meter breed en 4,5 tot 5 meter hoog.

De gevel van prefab beton
Ook de ornamenten op de palisaden komen terug. De elementen zijn apart gemaakt en ontlokken de opmerking dat het pand geen ionische kapitelen heeft, maar kapitale oren. De kap volgt al snel en het gebouw is wind- en waterdicht.
 
Maar de uitgelopen bouwperiode en kosten verhogende omstandigheden hebben de verhouding tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer geen goed gedaan. Tussen De Groot en aannemer Bungener komt het niet meer goed. De bouw komt langdurig stil te liggen met een korte kraak periode tot gevolg. Pas in 2009 wordt het pand minimaal afgebouwd. Van oplevering is nog geen sprake.

Wittevrouwenstraat 8 en 10 in 2010
De nieuwbouw moet aan eisen van het bouwbesluit voldoen. Dat lukt als het pand aangesloten wordt op de stadsverwarming. Inmiddels moest dat zelfs, want de toegepaste isolatie maakte het gebouw onvoldoende duurzaam. Eind 2010 is de verwarming aangesloten. Eindelijk is het pand geschikt voor bewoning. 
 
Op de verdiepingen heeft het pand tweeëntwintig wooneenheden, elk voorzien van een eigen keuken en sanitair. De huur bedraagt tussen de € 800 en € 1.100 per maand voor afmetingen van 26 tot 45 m2.
 
Leegruimen van Wittevrouwenstraat 10 in 2024

Van 2012 tot 2024 bleef de winkeletage wat het voor 1999 ook was: een opslagplaats. Dat gold ook voor de kelder die onder het gehele winkeloppervlak loopt. Recent is er opgeruimd.  
De familie De Groot heeft afscheid genomen van het pand. De nieuwe eigenaar is handelaar in onroerend goed en gaat de appartementen en de winkelruimte apart verkopen. Er is een vergunning verkregen voor de splitsing in twee winkelgedeeltes, 8 en 10 en 22 appartementen. Vrijkomende appartementen komen in de verkoop. De winkel van het buurpand op 8 heeft al een invulling, wat gaat die op 10 worden?

Meer over de voorganger van dit pand in het stuk over Roos en van der Kolk. De buurt mist sinds 1999 coffeeshop Horizon niet. De Groot heeft ook Ridderschapstraat 12 van Roos en Van der Kolk overgenomen.
 
 
 
Gebruik is gemaakt van een artikel in de Binnenstadskrant. De Gemeente heeft haar aandeel in de vergunningenzaak op papier gezet en openbaar gemaakt. De montage van de prefab beton elementen is in een special beschreven, gepubliceerd voor de Betondag 2007.

.